Kleurechtheid van lampen
Een veel gebruikte term op de website: Kleurechtheid
Kleurechtheid of kleurweergave index. Maar wordt hier nu mee bedoeld ? De kleurweergave index (Ra) van een lichtbron is een index voor de kwaliteit van kleurweergave van door die lichtbron belichte objecten.
De bepaling van de index gebeurde vroeger door een groot aantal menselijke waarnemers, maar kan tegenwoordig met kleurgevoelige sensoren en computers worden uitgevoerd. Voor de waarneming door het menselijk oog is hierbij ook de wijze van "kleuren zien" van belang. Dus hoe natuurgetrouw kleurt een object.
Is blauw buiten in het daglicht wel het blauw onder een bepaald type lamp ?
Voorbeelden:
-Het gele licht van lagedruk natriumlampen, heeft een Ra van 0. Hierin is vrijwel geen kleur te onderscheiden
-De moderne witte tl-buis heeft een Ra van 8 (80%) tot 9 (90%). Dit is een vrij realistische kleurweergave.
-Hogedruk metaalhalidelampen, die een kleurweergave index van 90. Hier zijn de kleuren vrijwel hetzelfde als buiten (daglicht)
De hoogste kleurweergave hebben gloeilampen, de Ra hiervan is vrijwel 100.
Je kunt hieronder zien in welk kleurgebied (spectrum) enkele lampen zijn "licht" geeft:
lagedruk natriumlamp (Ra=0) hogedruk natriumlamp (Ra=21)
metaalhalidelamp (Ra=85) tld super 80 buis (Ra=85) gloeilampen
Afhankelijk van het type kunstlicht komen kleuren minder verzadigd of grauw over. Een slager zal zijn vleeswaren graag fris rood presenteren. Tijdens het kopen van kleding gaan kopers soms naar buiten om te beoordelen hoe de kleur er in het daglicht uitziet, als niet voor de juiste lichtbron gekozen is. Wanneer kleuren bij het werken belangrijk zijn, bijvoorbeeld in een schildersatelier of een ontwerpstudio, is het van belang lichtbronnen te kiezen met een hoge kleurweergave-index die de kleuren van het werkstuk optimaal (neutraal) weergeven.
Hoe het menselijk oog, fotografisch materiaal en beeldchips kleuren waarnemen wordt bepaald door het soort dag- of kunstlicht dat gebruikt wordt, waarbij men kan bedenken dat menselijke hersenen een kleurenzweem als het ware kan wegfilteren. Vroeg in de ochtend bijvoorbeeld zal de kleur diep blauw beter en verzadigder overkomen dan tegen de zonsondergang wanneer er meer rood in het licht aanwezig is.
Wetmatigheden van kleurweergave gelden niet alleen voor het menselijk oog maar ook voor fotografisch materiaal en beeldchips. Zonder correctie zullen voorwerpen verlicht door een tl-buis kleur 33 of een hogedruk kwik HPL N (veel gebruikt in een industriële omgeving) groen overkomen. Voorwerpen verlicht met hoge kleurtemperatuur ('koel' licht) (vooral in gebruik in warmere landen) zullen ongecorrigeerd een blauwzweem vertonen. De kleuren rood en geel worden onder deze lichtbron minder goed weergegeven.
